กุหลาบ สายประดิษฐ์ นักคิด นักเขียน นักหนังสือพิมพ์

By Admin

สมบูรณ์ วรพงษ์ การเขียนถึงนาม “กุหลาบ สายประดิษฐ์” ในวาระที่ท่านผู้นี้ครบ ๑๐๐ ปีชาตกาล และทางองค์การศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ ยกย่องให้เป็นบุคคลสำคัญของโลกมีการเฉลิมฉลองร่วมกับท่านอื่นๆ ในปี พ.ศ. ๒๕๔๑ นั้น ข้าพเจ้าเองรู้สึกยุ่งยากพอสมควรและเต็มไปด้วยความพรั่นพรึงใจไม่น้อยที่เขียนถึงบุคคลสำคัญ ไม่เฉพาะวงการ นักคิด นักเขียน นักหนังสือพิมพ์ไทยเท่านั้น หากเป็นบุคคลสำคัญของโลกท่านหนึ่ง แต่เมื่อได้รับมอบหมายจากคณะกรรมการจัดทำหนังสืออนุสรณ์ให้กับ กุหลาบ สายประดิษฐ์ เจ้าของนามปากกา “ศรีบูรพา” ก็พยายามค้นคว้าเอกสารอ้างอิง สัมภาษณ์บุคคลร่วมสมัยผู้ใกล้ชิด ประวัติการเมืองไทยจากการเล่าขานของบุคคลร่วมชะตากรรมเดียวกัน เหตุที่จำเป็นต้องหาเอกสารและบุคคลที่อยู่ร่วมสมัยกับท่านผู้นี้ก็เพราะ ๑. ข้าพเจ้ามิได้เป็นนักหนังสือพิมพ์ร่วมสมัยกับท่าน และไม่ได้สัมผัสกับท่านนักคิด นักเขียน นักหนังสือพิมพ์ท่านี้โดยตรง๒. ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมาก็เพียงการอ่านจากงานเขียนของท่าน โดยเฉพาะที่ได้รับรู้มากทีเดียวก็คือข้อเขียนเชิงวิเคราะห์ของ “รุ่งวิทย์ สุวรรณอภิชน”  ท่านผู้นี้แม้จบทางธรณีวิทยาหากมาสนใจค้นคว้างานวรรณกรรม เอกสารที่ช่วยได้มากคือหนังสือรวมข้อคิดจากใจ กุหลาบ สายประดิษฐ์  ซึ่งภรรยาคู่ชีวิตของท่านมอบให้เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๓๗  เป็นเอกสารที่มีทั้งความสำคัญต่อชีวิตนักคิด นักเขียน นักหนังสือพิมพ์ท่านี้อย่างครบถ้วน ซึ่งหากจำแนกสารัตถะสำคัญอาจแบ่งออกเป็น – ความคิดทางปรัชญาของ กุหลาบ สายประดิษฐ์–…

ศรีบูรพา “ลูกผู้ชาย” และ “สุภาพบุรุษ” ของประชาชน

By Admin

วิทยากร เชียงกูลวิทยาลัยนวัตกรรมสังคม มหาวิทยาลัยรังสิต คุณกุหลาบ สายประดิษฐ์ ซึ่งคนมักจะรู้จักในนามของ “ศรีบูรพา” ที่มีบทบาททางความคิดในสังคมไทยมากกว่านักเขียนนวนิยายมาก เขาเป็นนักหนังสือพิมพ์ นักเขียนบทความ และนักเขียนนวนิยายที่มีบทบาทสำคัญมาตั้งแต่ยุคก่อนหน้าการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. ๒๔๗๕ มาจนถึงยุคจอมพลสฤษดิ์เรืองอำนาจ  เขายังเป็นบรรณาธิการ เป็นกัปตันทีมที่มีลักษณะผู้นำสูง เป็นตัวของตัวเอง รวบรวมดึงดูดคนเก่งๆ มาทำงานร่วมกันได้มาก  เป็นนักเคลื่อนไหวภาคประชาชนผู้สนับสนุนการต่อสู้เพื่อสิทธิเสรีภาพระบอบประชาธิปไตยและความเป็นธรรมที่คงเส้นคงวามากที่สุดคนหนึ่ง รวมทั้งยังเป็นนักมนุษยธรรมและชาวพุทธผู้รักสันติภาพความเป็นธรรม ช่วงสมัยสงครามโลกครั้งที่ ๒ เขาได้คัดค้านนโยบายเข้าร่วมสงครามกับญี่ปุ่นของรัฐบาลจอมพล ป. จนถูกจับกุมคุมขังระยะสั้นๆ  หลังสงครามโลกเขาก็เป็นหนึ่งในผู้นำการเคลื่อนไหวเพื่อสิทธิเสรีภาพและคัดค้านสงครามเกาหลี จนถูกจับกุมคุมขังข้อหาเป็นกบฏเป็นเวลาราว ๕ ปี  พ้นโทษในปี พ.ศ. ๒๕๐๐ เขายังเขียนเรียกร้องต่อสู้เพื่อประชาธิปไตย ความเป็นธรรม และนโยบายเป็นกลางไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใด จนเมื่อจอมพลสฤษดิ์ทำรัฐประหารครั้งที่ ๒ ในปี พ.ศ. ๒๕๐๑ และจับกุมคุมขังนักเขียน นักหนังสือพิมพ์หัวก้าวหน้าจำนวนมาก  คุณกุหลาบ ซึ่งกำลังอยู่ในระหว่างการเยือนจีนจึงได้ขอลี้ภัยในจีน และอยู่ที่นั่นจนถึงแก่กรรม ในปี พ.ศ. ๒๕๑๗ คุณกุหลาบเริ่มทำหนังสือพิมพ์หลังจากเรียนจบชั้นมัธยมปลายจากโรงเรียนวัดเทพศิรินทร์มาตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๔๗๓  ช่วงหนุ่มเขาเป็นนักเขียนนวนิยายอัตถนิยมเชิงอุดมคติหลายเรื่อง ที่เด่น ๆ…

ปฏิทินชีวิต กุหลาบ สายประดิษฐ์

By Admin

ปฏิทินชีวิต กุหลาบ สายประดิษฐ์ พ.ศ. ๒๔๔๘ – ๓๑ มีนาคม กุหลาบ สายประดิษฐ์ เกิดที่กรุงเทพฯ  พ่อชื่อสุวรรณ เป็นเสมียนเอก ทำงานอยู่กรมรถไฟ  แม่ชื่อสมบุญ มีลูกสาวอีกคนหนึ่งชื่อ จำรัส เป็นพี่สาวของกุหลาบ พ.ศ. ๒๔๕๒ – เข้าเรียนโรงเรียนวัดหัวลำโพง พ.ศ. ๒๔๕๓ – รัชกาลที่ ๕ เสด็จสวรรคต พ.ศ. ๒๔๕๔ – พ่อเสียชีวิต เมื่อกุหลาบอายุได้ ๖ ขวบ แม่ต้องรับจ้างตัดเย็บเสื้อผ้า และส่งพี่สาวไปฝึกเล่นละครรำและละครร้อง เพื่อช่วยหาเงินส่งเสียให้กุหลาบเรียนหนังสือ พ.ศ. ๒๔๕๙-๒๔๖๘ – หลังจากจบชั้นประถม ๔ ที่วัดหัวลำโพงแล้วได้เข้าเรียนต่อที่โรงเรียนทหารเด็ก ของกรมหลวงนครราชสีมา แต่เรียนได้ไม่นาน แม่ให้ย้ายมาอยู่โรงเรียนวัดเทพศิรินทร์ในชั้นมัธยม ๒ และเรียนจนจบชั้นมัธยม ๘ พ.ศ. ๒๔๖๐ – เกิดการปฏิวัติในรัสเซีย เปลี่ยนแปลงการปกครองเป็นระบอบคอมมิวนิสต์…